Ο Μακεδονικός Τάφος στον Άγιο Αθανάσιο Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα μνημείο ανάλογο της Βεργίνας, με εξαιρετικές τοιχογραφίες και είχε ήδη συληθεί. Ο τύμβος, που στο κέντρο του εμπεριέχει τον τάφο, αποδομήθηκε κατά ένα μέρος στα πλαίσια της ανασκαφής και εντάσσεται σε έναν ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο συνολικής έκτασης 27.895 τ.μ. Η ανάδειξη αυτού του συνόλου, αποτέλεσε αντικείμενο προκήρυξης από το ΥΠΠΟΤ με την γνωστή διαδικασία της Μελετο-κατασκευής.
Η κεντρική ιδέα της αρχιτεκτονικής παρέμβασης συνοψίζεται στην εξασφάλιση της δυνατότητας επίσκεψης του κοινού στο εσωτερικό του τύμβου με την ένταξη ενός κελύφους που να αναδεικνύει το μνημείο, να εξασφαλίζει όλες τις σύγχρονες απαιτήσεις για την διατήρησή του. Παράλληλα, η ένταξη αυτή έπρεπε να είναι διακριτική και να μην αλλοιώνει την αρχική εικόνα του Τύμβου.
Η σύνθεση συγκροτείται από διακεκριμένους χώρους που συνδέονται μεταξύ τους οργανικά. Μέσα από μια διακριτική είσοδο και μια θολωτή γραμμική υποφωτισμένη διαδρομή, που δημιουργεί ένα αίσθημα ιερότητας, ο επισκέπτης οδηγείται στον προθάλαμο και την αίθουσα του Μακεδονικού Τάφου. σε έναν απέριττο χώρο που αναδεικνύει το μνημείο.
Η διαδρομή των επισκεπτών πραγματοποιείται πάνω σε υπερυψωμένη ράμπα από προκατασκευασμένες πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος καταλήγει στο διευρυμένο επίπεδο του προθαλάμου. Στον προθάλαμο και την κυρίως αίθουσα προτείνεται μια λυόμενη μεταλλική εξέδρα που υποδέχεται ξύλινο δάπεδο σε συνδυασμό με γυάλινες πλάκες ,που επιτρέπουν την εποπτεία του αρχαίου δρόμου. Ορίζεται μια κεκλιμένη επιφάνεια ανασκαφής μέσα στην οποία εντάσσεται και αναδεικνύεται το όρυγμα του αρχαίου δρόμου και της αυλής του μνημείου.
Κομβικό σημείο της μελέτης ήταν η αναζήτηση της γεωμετρίας της εσωτερικής καμπύλης του θόλου στην αίθουσα του Τάφου με κριτήρια την καλύτερη λειτουργία του στατικού φορέα, την αίσθηση ελαφρότητας και την απαιτούμενη αύξση του ελεύθερου ύψους πάνω από το μνημείο.
Η μελέτη αυτή τελικά, ήρθε δεύτερη στην αξιολόγηση της υπηρεσίας. Επιλέχθηκε η μελέτη με πολυόροφο κτίριο και ανελκυστήρα 10 ατόμων στο εσωτερικό του Τύμβου Σημειώνεται επίσης ότι βασική δέσμευση της διακήρυξης ήταν η πραγματοποίηση της όλης επέμβασης χωρίς να γίνει οποιαδήποτε επί πλέον επέμβαση στον ήδη ανασκαμμένο Τύμβο. Μία δέσμευση που οδήγησε την ομάδα μελέτης σε εξαιρετικά δύσκολες στατικές επιλύσεις και αναζητήσεις τρόπων και μεθόδων κατασκευής. Σήμερα, μερικά χρόνια μετά, από όσο κανείς μπορεί να δει στο Google Earth ο τύμβος έχει διασπαρθεί σε αμέτρητα βουναλάκια που τα φορτηγά έχουν αδειάσει σε ολόκληρο τον αρχαιολογικό χώρο…
Η κεντρική ιδέα της αρχιτεκτονικής παρέμβασης συνοψίζεται στην εξασφάλιση της δυνατότητας επίσκεψης του κοινού στο εσωτερικό του τύμβου με την ένταξη ενός κελύφους που να αναδεικνύει το μνημείο, να εξασφαλίζει όλες τις σύγχρονες απαιτήσεις για την διατήρησή του. Παράλληλα, η ένταξη αυτή έπρεπε να είναι διακριτική και να μην αλλοιώνει την αρχική εικόνα του Τύμβου.
Η σύνθεση συγκροτείται από διακεκριμένους χώρους που συνδέονται μεταξύ τους οργανικά. Μέσα από μια διακριτική είσοδο και μια θολωτή γραμμική υποφωτισμένη διαδρομή, που δημιουργεί ένα αίσθημα ιερότητας, ο επισκέπτης οδηγείται στον προθάλαμο και την αίθουσα του Μακεδονικού Τάφου. σε έναν απέριττο χώρο που αναδεικνύει το μνημείο.
Η διαδρομή των επισκεπτών πραγματοποιείται πάνω σε υπερυψωμένη ράμπα από προκατασκευασμένες πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος καταλήγει στο διευρυμένο επίπεδο του προθαλάμου. Στον προθάλαμο και την κυρίως αίθουσα προτείνεται μια λυόμενη μεταλλική εξέδρα που υποδέχεται ξύλινο δάπεδο σε συνδυασμό με γυάλινες πλάκες ,που επιτρέπουν την εποπτεία του αρχαίου δρόμου. Ορίζεται μια κεκλιμένη επιφάνεια ανασκαφής μέσα στην οποία εντάσσεται και αναδεικνύεται το όρυγμα του αρχαίου δρόμου και της αυλής του μνημείου.
Κομβικό σημείο της μελέτης ήταν η αναζήτηση της γεωμετρίας της εσωτερικής καμπύλης του θόλου στην αίθουσα του Τάφου με κριτήρια την καλύτερη λειτουργία του στατικού φορέα, την αίσθηση ελαφρότητας και την απαιτούμενη αύξση του ελεύθερου ύψους πάνω από το μνημείο.
Η μελέτη αυτή τελικά, ήρθε δεύτερη στην αξιολόγηση της υπηρεσίας. Επιλέχθηκε η μελέτη με πολυόροφο κτίριο και ανελκυστήρα 10 ατόμων στο εσωτερικό του Τύμβου Σημειώνεται επίσης ότι βασική δέσμευση της διακήρυξης ήταν η πραγματοποίηση της όλης επέμβασης χωρίς να γίνει οποιαδήποτε επί πλέον επέμβαση στον ήδη ανασκαμμένο Τύμβο. Μία δέσμευση που οδήγησε την ομάδα μελέτης σε εξαιρετικά δύσκολες στατικές επιλύσεις και αναζητήσεις τρόπων και μεθόδων κατασκευής. Σήμερα, μερικά χρόνια μετά, από όσο κανείς μπορεί να δει στο Google Earth ο τύμβος έχει διασπαρθεί σε αμέτρητα βουναλάκια που τα φορτηγά έχουν αδειάσει σε ολόκληρο τον αρχαιολογικό χώρο…
Η χαρά της ζωής, σ' ένα μακεδονικό συμπόσιο, και ο πόνος του θανάτου, όπως απεικονίζονται στη ζωγραφική ενός μοναδικού μνημείου της Αρχαίας Μακεδονίας. Παρουσίαση από την ανασκαφέα, αρχαιολόγο Μαρία Τσιμπίδου-Αυλωνίτου.
Σκηνοθεσία, λήψη και επεξεργασία εικόνας: Eλένη Στούμπου-Κατσαμούρη
Επιμέλεια παραγωγής: Mαρία Τσιάπαλη, αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης
Παραγωγή: Eφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων 2015.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου